PODWYKONAWSTWO W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH – obowiązki i ryzyka – kiedy trzeba zgłaszać podwykonawcę i jak to zrobić poprawnie
Podwykonawstwo w zamówieniach publicznych odgrywa kluczową rolę, zwłaszcza w dużych kontraktach budowlanych. Umożliwia wykonawcom skuteczniejszą realizację zamówienia, ale jednocześnie wiąże się z określonymi obowiązkami i ryzykami.
Obowiązek zgłaszania podwykonawcy
Zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych (PZP), wykonawca może powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcom, natomiast w specyfikacji warunków zamówienia zamawiający może zastrzec obowiązek osobistego wykonania przez Wykonawcę kluczowych części zamówienia. W przypadku takiego zastrzeżenia powierzenie wykonania kluczowych części zamówienia podwykonawcy nie jest możliwe.
Ustawa przewiduje obowiązek poinformowania zamawiającego o zamiarze powierzenia części zamówienia podwykonawcy.
Wykonawca musi:
- na etapie składania oferty – określić jaki zakres chce powierzyć podwykonawcom i podać ich dane, jeżeli już wybrał podwykonawców;
- w trakcie realizacji zamówienia – przedstawić umowę podwykonawczą do akceptacji Zamawiającego ;
W niektórych przypadkach wykonawca zgłasza podwykonawcę już na etapie składania oferty, ponieważ sam nie spełnia określonych wymagań zamawiającego. Może wówczas powołać się na zasoby podwykonawcy w zakresie wiedzy, doświadczenia, potencjału technicznego czy kadry. W takiej sytuacji konieczne jest przedłożenie stosownych dokumentów, na przykład referencji, o których pisaliśmy w naszym poprzednim artykule. Zamawiający może wymagać również udowodnienia rzeczywistej dostępności tych zasobów i określenia sposobu, w jaki podwykonawca będzie uczestniczył w realizacji zamówienia. Należy pamiętać, że niewłaściwe wykazanie zasobów podwykonawcy może skutkować odrzuceniem oferty. Natomiast przede wszystkim znaczenie ma tu realne wykonanie przez podwykonawcę zakresu zamówienia odpowiadającego użyczonym zasobom.
Jak zgłosić podwykonawcę?
Proces zgłaszania podwykonawcy wymaga dostarczenia określonych dokumentów do zamawiającego. Zamawiającemu należy przekazać
Projekt umowy podwykonawczej ( w przypadku robót budowlanych) a następnie podpisaną umowę podwykonawczą zawierającą
- Dane podwykonawcy – nazwa firmy, adres, NIP, REGON,
- Zakres powierzonych prac – dokładny opis robót, jakie będzie realizował podwykonawca,
- Oświadczenie podwykonawcy – wyrażające zgodę na zawarcie umowy o przedkładanej treści
Zamawiający ma prawo odrzucić zgłoszenie podwykonawcy, jeżeli podmiot ten nie spełnia określonych wymagań lub zachodzą przesłanki do jego wykluczenia na podstawie PZP. Może również wnieść sprzeciw jeżeli treść umowy podwykonawczej nie odpowiada wymogom określonym dla tej umowy w SWZ. W tym zakresie swoboda mów zawieranych między wykonawca a podwykonawcą jest ograniczona.
Ryzyka związane z podwykonawstwem
Choć korzystanie z podwykonawców może przyspieszyć realizację zamówienia, niesie też ze sobą określone ryzyka:
- Brak zgłoszenia podwykonawcy – może skutkować karami umownymi, a w skrajnych przypadkach nawet rozwiązaniem umowy z zamawiającym,
- Problemy z rozliczeniami – zamawiający odpowiada solidarnie z wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia zgłoszonemu podwykonawcy, przed zapłatą wynagrodzenia należnego Wykonawcy wymaga zatem potwierdzenia, że podwykonawca otrzymał należne mu wynagrodzenie , aby uniknąć sytuacji zaległości finansowych,
- Niska jakość usług – jeżeli podwykonawca nie spełni standardów określonych w umowie, odpowiedzialność za to ponosi główny wykonawca, Wykonawca ponosi bowiem odpowiedzialność za działania i zaniechania podwykonawców jak za działania i zaniechania własne.
- Zmiana podwykonawcy lub umowy podwykonawczej –wymaga ponownego procesu akceptacji przez zamawiającego.
Podsumowanie
Zgłaszanie podwykonawców w zamówieniach publicznych to istotny element prawidłowej realizacji kontraktu. Warto pamiętać o formalnych wymogach oraz odpowiednio przygotować dokumentację. Wykonawcy powinni także zadbać o prawidłowe rozliczenia z podwykonawcami, aby uniknąć ryzyka opóźnień lub konsekwencji prawnych wynikających z uchybień proceduralnych.
